Filters en voorkeurstijlen
Module 2 – Les 5: Filters en voorkeurstijlen
Wat laat je binnen en hoe sla je het vervolgens op.
Wij hebben allemaal onze unieke manier van dingen opslaan in ons brein .
George e Miller, hoogleraar psychologie aan de universiteit o.a. Harvard, kwam in 1956 al tot de ontdekking dat het onmiddellijke geheugen beperkt is tot zeven plus of min twee eenheden.
Wat inhoud dat ons directe vermogen maar beperkt is en dus erg belangrijk om je bewust te worden van waar je dit vermogen voor gebruikt.
Als je bijvoorbeeld – veel zorgt voor anderen
Onzekerheid
Doe ik het wel goed
Aanpassen
Schuldgevoel
Trauma
Niet geaccepteerd
Gebrek aan basis veiligheid
Zijn dit dingen die zorgen dat dit vermogen al behoorlijk vol zit zullen we maar zeggen .
In de NLP hebben we de metaprogramma’s dit zijn onbewuste voorkeuren van waarnemen denken en reageren . Het zijn er in de NLP behoorlijk wat.
Deze zijn ook erg verhelderend in de communicatie daar wij er eigenlijk vanuit gaan dat de ander die zelfde voorkeuren of sorteerstijl heeft als wij zelf dit zorgt heel vaak voor verwarring in relaties .
Bijvoorbeeld Introvert versus Extravert
Heel vaak worden mensen met adhd diagnose in de Extravert hoek geplaatst echter heb ik al vaak gemerkt dat dit lang niet altijd zo is .
Een belangrijke vraag hierbij is :”hoe laad jij je op ?”voel je je energie level omhoog gaan als je even een rustig moment voor jezelf hebt of gebeurt dit juist als je in een groep of in een goed gesprek ?”
Stel je bent extravert en je partner is introvert jullie gaan van evenement naar evenement jij wordt steeds energieker en blijer echter je partner die introvert is voelt zijn energie zakken en wordt ineens heel boos als jij weer heerlijk uitje geboekt hebt voor jullie samen .
Jij snapt hier niks van totdat je inzicht hebt in deze verschillen als je weet dat hij juist oplaad door alleen te zijn snap je ineens stukken beter waarom hij zo reageert. Andersom natuurlijk precies zo.
Daarom hier een paar van die sorteerstijlen, voorkeurstijlen op een rijtje die voor mij een enorm verschil hebben gemaakt !
Ga voor jezelf hierbij uitzoeken waar jouw voorkeuren liggen. Deze zijn niet zwart wit maar op een glijdende schaal dus niet de één of de ander maar ergens tussen beide opties in.
De vier basis voorkeurstijlen, deze zijn vergelijkbaar met de mbti van jung voor deze vind je gratis testen online 123 test bijvoorbeeld
Introvert versus extravert
Sensorisch versus intuïtief
Denker versus voeler
Beoordelaar versus waarnemer (bij nlp opties versus procedures )
De vier basis metaprogramma’s uit de NLP zijn hetzelfde als de Jung types of mbti
De benamingen zijn net even anders .
Verdere metaprogramma’s of voorkeurstijlen
-Details versus grote plaatje
-Extern versus intern referentiekader (of extern met interne check en intern met externe check)
-proactief versus reactief
-Primaire sorteerstijl ..voorkeur voor mensen ,plaatsen ,dingen
-Criteria filter wat zijn iemand belangrijkste waarden (Criteria)
-Positief versus Negatief
-Bereiken versus vermijden (doelrichting) ergens vandaan of naar toe
Deze noem ik dan wortel of schop mensen 😊
-Matcher versus mis matcher
-Overeenkomst versus verschil
-abstract versus Concreet
-Algemeen versus detail
-volgorde versus Willekeur
-van globaal naar specifiek versus van specifiek naar globaal
-reason filter mogelijkheid Noodzaak Beide
-luisterstijl letterlijk Concludeer baar
Spreekstijl letterlijk concludeer baar
-Zorg voor anderen versus zorg voor zelf
-attention direction Sorted by self sorted by other
-Intern actief versus extern actief
-ik vs ik en zij vs wij
-hoog tempo versus laag tempo
-Reprensentatiesysteem (Vakog )
-geassocieerd versus gedissocieerd
-in time trough time
-Waarnemingspositie
Zoals je ziet zijn er enorm veel verschillen in de manier waarop we waarnemen zowel intern als extern .
Eigenlijk is het bijna een wonder dat we elkaar nog begrijpen en wordt ook meteen helder waarom er zoveel mis communicatie in de wereld is.
Het mooie is er is geen goed of fout aan maar het is wat het is !
Wel is het enorm helpend om te kijken wat jou dient en niet dient, je hiervan bewust worden is de eerste stap naar verandering.
Ik nodig je in deze les uit op zelf onderzoek te gaan .
Vaak krijg je van je voorkeurs stijl energie en gaat het dan redelijk moeiteloos.
Ik dacht mijn adhd redelijk onder controle te hebben met medicatie .
Kwam er echter achter dat ik me alleen maar nog meer aan het aanpassen was!
Geen wonder dat ik me vaak uitgeblust en down voelde !
Wat mij ook enorm geholpen heeft met zelfonderzoek is terug kijken ; Waar hield ik me mee bezig als kind waar werd ik toen blij van ?
Bij mij was dat paarden heel mijn jeugd stond in het teken van paarden.
Terwijl ik daar vanaf mijn 20ste afscheid van had genomen, wegens praktische redenen.
Inmiddels staat mijn leven weer bol van de paarden .
Heb inmiddels twee minipaardjes, mijn oude jeugddroom een eigen paard kwam eindelijk uit op mijn 48ste !
En wauw wat een energie geeft mij dat !
Ga eens na waar krijg je energie van en wat kost je heel veel energie ?
Niet alle metaprogramma’s zullen meteen helder zijn maar hier is enorm veel over te vinden op internet. Zo zijn er nog vele zaken die je helpen bij zelf onderzoek . Bijvoorbeeld horoscopen ,eneagram types etc.
Ik zal enkele toelichten. Hier een opsomming tussen introvert en extravert. Opsommingen zijn altijd een generalisatie het is namelijk nooit helemaal zwart wit .
Maar kijk maar of jij je in 1 van de 2 het meeste herkent.
Extravert type
Houdt van afwisseling en actie
Houd van snelheid. Vindt langdurige of langzaam verlopende projecten vervelend .
Is meer geïnteresseerd in de praktische uitvoering.
Handelt vaak snel, soms impulsief.
Beschouwt onderbrekingen (telefoon, bezoek) vaak als plezierig.
Komt het beste op ideeën door gesprekken met anderen.
Spreekt vaak enthousiast en luidruchtig.
Reageert snel denkt er niet lang over na.
Praat vooral over zaken in de externe omgeving, over mensen en gebeurtenissen en andere aspecten.
Heeft soms het gevoel zich in te moeten houden om gesprekken niet te gaan overheersen.
Geeft vaak de voorkeur aan mondelinge boven schriftelijke communicatie.
Brengt in gesprekken gemakkelijk nog niet uitgewerkte gedachten of standpunten ter tafel.
Introvert type
Houdt van een rustige omgeving en kan zich daardoor goed concentreren.
Vindt onafgebroken werken aan langlopende projecten meestal plezierig .
Is geïnteresseerd in achtergronden, onderliggende ideeën, theorieën en concepten
Handelt doordacht, en kan daarbij soms wat afwachtend zijn.
Houdt doorgaans niet van onderbrekingen zoals telefoontjes .
Komt het best tot nieuwe ideeën door rustig na te denken.
Spreekt rustig en ingetogen
Denkt eerst na over een reactie of antwoord.
Praat vooral vanuit eigen ideeën en gedachten
Heeft soms het gevoel niet voldoende aan gesprekken deel te nemen.
Houdt meer van twee gesprekken dan van groepsgesprekken
Geeft de voorkeur aan schriftelijke boven mondelinge communicatie.
Brengt meningen en conclusies pas naar voren als ze goed doordacht zijn .
Het is nooit zwart wit en vaak ook niet direct af te leiden aan gedrag .
Ik kom wel eens mensen tegen die zich extravert zijn gaan gedragen vanuit sociaal wenselijk oogpunt en andersom.
Het gaat er dus niet eens om hoe je je gedraagt maar eerder wat bij je past !
Ga maar eens opletten wat je energie geeft of kost!
Er is bij metaprogramma’s (eigenlijk bij niets) een goed of fout maar wat past bij jou! Hoe kun je dus zorgen dat die 7+- eenheden die je brein aan kan, in beslag wordt gehouden door aanpassing gedrag (dat wat niet bij jou past ) .
Levensvoorkeur
Deze sorteerstijl gaat over de vraag hoe je je leven wilt leiden. Wil je een geplan en georganiseerd leven of meer spontaan en flexibel.
Ook hierbij is het namelijk niet zo dat een georganiseerd en gepland leven beter is dan spontaan of flexibel, of andersom. Wat past het beste bij je en waar voel je je prettig bij.
De voorkeur voor een georganiseerd en gepland leven noemen ze bij de MBTI
De judger
– Zal zaken bij voorkeur plannen en vervolgens via plan uitvoeren.
– Is meestal geneigd om noodzakelijke wijzigingen of nieuwe dingen gemakkelijk over het hoofd te zien.
– Zorgt ervoor dat zaken goed geregeld en afgerond zijn.
– Is pas tevreden als een conclusie wordt bereikt of een beslissing is genomen
– Zoekt in beslissingen en uitvoering naar structuur en systematiek.
– Bespreekt zaken vaak aan de hand van ordelijke plannen, tijdsplanningen en lijstjes.
– Houdt niet van verassingen en probeert deze zoveel mogelijk te vermijden.
– Laat over standpunten en beslissingen geen onduidelijkheid bestaan, houd niet van open eindjes.
– Praat in termen van resultaten en vorderingen, zinvolheid en koers.
– Is sterk gericht op de taken die uitgevoerd moeten worden.
De preceiver
– Is flexibel in het werk en past zich aan de omstandigheden aan .
– Is geneigd noodzakelijke maar onplezierige taken nog wel eens voor zich uit te schuiven.
– Regelt zaken niet dicht, maar houd openingen om op het laatste moment nog dingen te kunnen aanpassen
– Is nieuwsgierig van aard en blij met nieuwe invalshoeken op zaken personen of situaties.
Het richtingsfilter
Ieder mens beweegt zich in zijn brein vaak ergens vandaan of ergens naar toe .
Het richtingsfilter heeft te maken met waar je je door laat sturen.Het gaat over de vraag of je je laat sturen door wat je wel wilt bereiken (benaderend) of door wat je wilt vermijden. Veel mensen zijn zich niet bewust hoezeer hun gedrag bepaald wordt door wat ze willen ontlopen .
Vermijdende gedachten zijn :
-Ik ga niet van baan veranderen want dan krijg ik eerst een tijdelijk contract
-We gaan op vakantie anders vervelen de kinderen zich zo.
Globaal gezien functioneren mensen op basis van benaderen (wortel mensen ) of op basis van vermijden(shop mensen) Ik noem dit wortel of schop mensen omdat benaderende mensen in beweging komen door een spreekwoordelijke wortel voor de neus te houden( benaderend) in beweging door beloning. Of mensen die je een spreekwoordelijke schop onder de kont moet geven om in beweging te komen (vermijdend) . Natuurlijk is dit ook niet zwart wit, vaak contextafhankelijk en zijn er tussenvormen. Door jezelf of anderen te vragen wat ze willen, zal de één vertellen wat hij wil(benaderend) en de ander zal eerder vertellen wat hij niet wil (vermijdend) .
Bijvoorbeeld
Vermijdend
Ik wil niet dik zijn .
Ik wil de marathon lopen want ik wil geen ingedutte 50tiger zijn.
Ik wil een leuke relatie want alleen is maar alleen.
Benaderend
Ik wil slank zijn want dan voel ik me aantrekkelijk .
Ik wil de marathon lopen want dat geeft me een kick.
Ik wil een leuke relatie en genieten van het leven .
Bij mensen die als voorkeur benaderend hebben werkt het ook niet om te motiveren door straffen, echter zal iets leuks voorhouden(spreekwoordelijke wortel) hun wel in beweging brengen.
En bij mensen met de voorkeur vermijdend kun je ze het beste motiveren door hun angsten en negatieve consequenties te benadrukken (spreekwoordelijke schop onder hun kont)
Het Referentiekaderfilter
Deze sorteerstijl heeft te maken met de manier waarop je je resultaten van handelen evalueert. Hoe weet je dat je tevreden bent over iets? Hoeveel meningen en bevestiging heb je nodig van een ander om te weten of je het goed doet. Of interesseert de mening van een ander je geen moer ? Weet je uit jezelf dat iets goed is of vraag je eerst één of meer anderen om bevestiging?
Hoe neem je beslissingen ?
Hierin zien we mensen met een
Intern referentiekader
Mensen met een volledig intern referentiekader hebben hun eigen standaarden en normen en weten of ze het op basis hiervan goed hebben gedaan of een juiste beslissing te maken.
Je zult deze mensen ook vaak horen zeggen ‘Ik weet het gewoon’
De mening van een ander is voor hun besluitvorming en evaluatie niet relevant. Dit zijn mensen die niet makkelijk te beïnvloeden of te sturen zijn door anderen.
Extern referentiekader
Mensen met een volledig extern referentiekader beoordelen en wegen op basis van externe factoren. Dat kan de mening van een ander zijn maar ook statistieken, cijfers of een beloning. Deze mensen zijn vaak makkelijker te beïnvloeden. Het is voor deze mensen ook vaak lastiger te beslissen aangezien er zoveel invloeden van buitenaf zijn. Op het moment dat deze mensen geen bevestiging ontvangen ( positieve enthousiaste feedback, beloning, waardering ) of wat dat dan ook mogen zijn wordt het onrustig van binnen. Zowel in werk als bv in relaties .
Iemand met een extern referentiekader zoekt ook in relaties naar bevestiging maar stel de partner heeft meer een intern referentiekader.
Dan zul je tegen een muur oplopen en ontstaat er dus vaak mis communicatie.
Vraag maar eens aan je partner of collega of andere persoon waar je graag zijn referentiekader voorkeur van weet , de volgende vragen:
Hoe weet je wanneer je je werk goed hebt gedaan?
Weet je dit vanuit jezelf, of moet iemand anders je dit vertellen.
Ook bij deze voorkeur stijl is het niet zwart wit en zie je ook varianten zoals .
Extern referentiekader met een interne check .
Of andersom een intern referentiekader met externe check.
Wij gaan er vaak allemaal vanuit dat anderen dezelfde sorteerstijlen als wij hebben .
Maar zoals je ziet zijn er enorm veel varianten en het mooie is er is geen goed of slecht alleen anders !
Als je meer inzicht krijgt in jouw eigen voorkeurstijl en die van je directe omgeving kan dat enorm krachtig zijn in de communicatie en begrip voor elkaar !
Ga maar eens op zoek naar de manieren die bij jouw passen de bijbehorende download kan je hier bij helpen. Succes!